De samenstelling van het bestuur tot 1795

Het bestuur van de Gooise dorpen werd tot 1795 uitgeoefend door schout, schepenen, buurmeesters en raden. De hoogste gezagdrager in de regio was de baljuw. Hij was de vertegenwoordiger van de Staten van Holland en West-Friesland. In de verschillende dorpen in de regio werd de baljuw vertegenwoordigd door een schout. De schout vervulde de volgende taken. Hij zat de vergaderingen van het dorpsbestuur voor. Hij was lid en voorzitter van het rechterlijk college van schout en schepenen, dat de civiele rechtszaken van de Hilversummers behandelde. Hij inde de boetes door het gerecht opgelegd. Ook was hij het hoofd van de plaatselijke politie. De benoeming als schout betekende dat door de benoemde een pachtsom moest worden betaald aan de baljuw. Dit wijst er op, dat de inkomsten uit het schoutambt niet gering waren. De bezoldiging voor de schout, die werd betaald door het dorpsbestuur was op zichzelf niet groot. De Hilversumse schout ontving jaarlijks een traktement van 100 guldens als beloning voor al zijn verrichtingen in de dorpszaken. De schout verkreeg zijn inkomsten voor een groter deel uit de bedragen die hij kon innen, volgens een vastgesteld tarief, voor het verrichten van rechtshandelingen ten behoeve van particulieren (men denke aan openbare veilingen, huwelijkssluitingen, deurwaarderswerkzaamheden etc.). De baljuw van Gooiland benoemde de schout naar welgevallen, dus zonder zich te hoeven storen aan de mening van het dorpsbestuur of het gerecht. Het lukte niet altijd om voldoende bekwame en eerlijke lieden te vinden, die zich met het ambt wilden belasten. Het feit dat voor de benoeming betaald moest worden, bracht ook het gevaar met zich dat de kandidaten het schoutambt slechts zagen als een middel om zich te verrijken. Het ambt werd dan ook nogal eens bekleed door personen die fraudeerden bij de inning van de dorpsbelastingen. Ieder jaar nomineerden de schout en de jongste buurmeester tien personen, waarvan er enkele tot schepen werden benoemd. Op dezelfde dag werden tevens de dorpsraden, gekozen.

Ook werd er een nieuwe buurmeester aangesteld voor een periode van twee jaar. De oudste (langstzittende) buurmeester trad namelijk af. Zijn plaats werd ingenomen door de jongste buurmeester. Hij kreeg daarmee het beheer over de dorpskas en moest hierover aan het einde van het rekeningjaar verantwoording afleggen ten overstaan van schout en schepenen. De oudste buurmeester werd ook wel rendant genoemd. De buurmeester vormde het dagelijks bestuur van het dorp.

( Eigen Perk Hilversum: HET DORPSBESTUURVAN HILVERSUM TIJDENS DE BATAAFSE REPUBLIEK 1795-1806) )

------------------------------

BUURMEESTER

BUURMEESTER, znw. m. Verg. mnd. brmester (LBBEN-WALTHER 70). Hetzij
buurrechter (zie ald.) of burengezworene; thans nog als historische term. Die Scholt ind Buermeesters mit die nabueren ... sullen moegen ... ordonnancie maicken enz., Geld. Placaatb. 1, 202 (a. 1556). De Scholten, Onderscholten en Buer-Richters of Buermeesters in desen Furstendom, Geld. Placaatb. 3, 370 (a. 1720).

Buurmeesteren, Schouten, en Regeerders van de Dorpen van Gooiland, HOOFT, Br. 1, 36 ; zie ook 1, 42 ; 1, 237 ; 1, 247 ).

Dat ... Persoonen van de Gereformeerde Religie tot Buurmeesteren en Scheepenen van Leusden worden aangestelt, Utr. Placaatb. 1, 404 b (a. 1706). Dat Hun Edel Groot Achtb. de tegenwoordige Poldermeesters aanmerken als vervangende ... de Buurmeesters en andere soortgelijke ambtenaren in de verschillende polders, Bijv. Stbl. 1838, n0. 30 (minder juist orden in een Besl. v. 29 Mei 1866, Stbl. 81 deze ambtenaars buurtmeester genoemd).
In Zuid-Nederland zeldzaam: zie een voorbeeld bij WEYDTS (45 ), gespeld
buermerstere (mv.?).

Bron: Groot Woordenboek der Nederlandse taal.
________________________________________________

“Dat in de uitspraak van 1403 naast de burgemeesters van Naarden vijf meentmeesters worden genoemd, wijst er mogelijk op, dat er naast de meente bij de stad, waarover de burgemeesters als meentmeesters optraden, bij vijf (Gooise) dorpen of buurschappen een meente was, elk onder een buurmeester. Dan zou de zesde meente te Bussum te zoeken zijn, dat in de acte van 1388, waarbij Naarden de bestemming van haar toegewezen slagen veen regelde, als medegerechtigde daarin vermeld wordt. Bussum, evenals toen nog Hilversum, Blaricum en Huizen, was nog lang een simpele buurschap, zonder dorpsbestuur”
Bron : De Vrankrijker Deel I 47.
__________________________________________________