De grootschaligste klokkendiefstal vond in de Tweede Wereldoorlog plaats, nadat de rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied, dr. Seyss-Inquart, op 21 juli 1942 zijn beruchte Metaalverordening uitvaardigde. Het regende protesten. Ook werden klokken uit voorzorg gemerkt met een M, waarbij men hoopte dat de gemerkte klokken, die vaak uit de middeleeuwen dateerden, het laatst zouden worden afgenomen of liever nog ongemoeid zouden blijven.De bezetter trok zich er niet veel van aan. Op 10 oktober 1942 hield Seyss-Inquart in Utrecht een rede voor zijn partijgenoten waarin hij inging op de wrevel die de vorderingswet op de klokken had teweeggebracht. (1) Hij zei onder andere:„Gij weet, dat wij thans kerkklokken wegnemen. Dat is een volkomen natuurlijke maatregel. Het is steeds zo geweest, wellicht zelfs duizend jaar geleden, dat men in goede tijden de schatten in de kerk heeft geplaatst. Wanneer er dan oorlogen kwamen, werden kelken en monstransen weggenomen en als oorlogsschat gebruikt, om het vaderland te beschermen. Daartoe kan men op zijn minst ook de kerkklokken rekenen, die naar onze begrippen nog lang niet behoren tot zulke godsdienstige voorwerpen als een monstrans en een kelk. Het spreekt vanzelf dat wij ieder gram koper en tin mobiliseren. Wanneer thans de vraag tot mij gericht wordt: „Hoe kan ik dat doen?”, dan zou ik willen zeggen: Mijnheer, ik verwonder mij zeer dat gij niet vrijwillig gekomen zijt, om de Duitse soldaat dit koper aan te bieden, opdat hij het bolsjewisme van uw grenzen zal afhouden.”____________________________________________Overal werden de kerkklokken uit de torens gehaald. In Wageningen gebeurde dat al 24-12-1942. Het Gooi kwam later aan de beurt. In Blaricum gebeurde het 31-03-1943 (2) , in Naarden 19-04-1943 en in Hilversum april 1943. Niet duidelijk is op welke datum het carillon van Laren en de klokken van Bussum en Huizen zijn geroofd.____________________________________________________Bronnen:(1) Ds. M. van Kooten 22-03-2007(2) Geroofde klok van de Hervormde Kerk te Blaricum. Om de grootte aan te geven, poseert de 11 jarige Rien Post naast de klok.(3) Vrachtauto met geroofde kerkklokken. Enkele van de totaal 6700 gestolen klokken.___________________________________________Naschrift:Tegenwoordig hebben geen bezetter meer die historische bronzen voorwerpen steelt.Er zijn nu andere bronsdieven op pad. In 2007 werd de DENKER VAN RODIN uit de tuin van het Singer Museum te Laren gestolen.________________________________________F.J.J. de Gooijer

De grootschaligste klokkendiefstal vond in de Tweede Wereldoorlog plaats, nadat de rijkscommissaris voor het bezette Nederlandse gebied, dr. Seyss-Inquart, op 21 juli 1942 zijn beruchte Metaalverordening uitvaardigde. Het regende protesten. Ook werden klokken uit voorzorg gemerkt met een M, waarbij men hoopte dat de gemerkte klokken, die vaak uit de middeleeuwen dateerden, het laatst zouden worden afgenomen of liever nog ongemoeid zouden blijven.De bezetter trok zich er niet veel van aan. Op 10 oktober 1942 hield Seyss-Inquart in Utrecht een rede voor zijn partijgenoten waarin hij inging op de wrevel die de vorderingswet op de klokken had teweeggebracht. (1) Hij zei onder andere:

„Gij weet, dat wij thans kerkklokken wegnemen. Dat is een volkomen natuurlijke maatregel. Het is steeds zo geweest, wellicht zelfs duizend jaar geleden, dat men in goede tijden de schatten in de kerk heeft geplaatst. Wanneer er dan oorlogen kwamen, werden kelken en monstransen weggenomen en als oorlogsschat gebruikt, om het vaderland te beschermen. Daartoe kan men op zijn minst ook de kerkklokken rekenen, die naar onze begrippen nog lang niet behoren tot zulke godsdienstige voorwerpen als een monstrans en een kelk. Het spreekt vanzelf dat wij ieder gram koper en tin mobiliseren. Wanneer thans de vraag tot mij gericht wordt: „Hoe kan ik dat doen?”, dan zou ik willen zeggen: Mijnheer, ik verwonder mij zeer dat gij niet vrijwillig gekomen zijt, om de Duitse soldaat dit koper aan te bieden, opdat hij het bolsjewisme van uw grenzen zal afhouden.”

_______________________________________

Overal werden de kerkklokken uit de torens gehaald. In Wageningen gebeurde dat al 24-12-1942. Het Gooi kwam later aan de beurt. In Blaricum gebeurde het 31-03-1943 (2) , in Naarden 19-04-1943 en in Hilversum april 1943. Niet duidelijk is op welke datum het carillon van Laren en de klokken van Bussum en Huizen zijn geroofd.
____________________________________________________

Bronnen:

(1) Ds. M. van Kooten 22-03-2007

(2) Geroofde klok van de Hervormde Kerk te Blaricum. Om de grootte aan te geven, poseert de 11 jarige Rien Post naast de klok.

(3) Vrachtauto met geroofde kerkklokken. Enkele van de totaal 6700 gestolen klokken.

___________________________________________

Naschrift:

Tegenwoordig hebben geen bezetter meer die historische bronzen voorwerpen steelt. Er zijn nu andere bronsdieven op pad. In 2007 werd de DENKER VAN RODIN uit de tuin van het Singer Museum te Laren gestolen.

________________________________________
F.J.J. de Gooijer